Moje pierwsze małżeństwo nie należało do udanych. Powód? Właściwie dwa: picie i bicie. Eksio za kołnierz nie wylewał, a jak już się napił to agresja: dziesięć! Od naszego rozwodu mija właśnie dziewiętnaście lat, a od jego śmierci niedługo minie pięć. Ponieważ Eksio nie żyje, nie chcę go tu obgadywać, bo już nie zmieni swojego postępowania. Wieko trumny się nad nim zamknęło, a potem krematorium w Wyszkowie zrobiło swoje. Spoczął w urnie na cmentarzu Bródnowskim. Jednak nadal mam różne fobie, w które wpędziło mnie to moje pierwsze małżeństwo. Jedną z nich jest lęk przed podniesionym głosem i awanturami. To dlatego od lat staram się każdemu niemal we wszystkim ustępować. Byle byłby święty spokój. To ustępowanie dla świętego spokoju nie raz ściągnęło na mnie kłopoty, ale cóż… święty spokój kosztuje. Lęk przed podniesionym głosem daje mi się we znaki w życiu codziennym. Nienawidzę, gdy ktoś w pracy podnosi głos. Ilekroć słyszę wrzaski tylekroć podskakuję i kulę się w sobie! Bo przemoc domowa dawno jest za mną, ale… odruch Pawłowa każe mojemu ciału na dźwięk podniesionego głosu podskakiwać i kulić się.
Przeżycia sprawiły jednak, że interesuję się sprawą przemocy domowej. A ponieważ wiem, czemu kobietom trudno jest uwolnić się od mężów-katów (m.in. nikt tak nie przeprasza jak ten który krzywdzi), dlatego od lat śledzę co dzieje się z konwencją antyprzemocową, niebieską linią etc. Czytam historie kobiet, które próbują uwolnić się od swoich oprawców. Myślę o nich wszystkich i o każdej z osobna.
Kilka dni temu media obiegło nagranie umieszczone w sieci przez żonę jednego polityka, (zrezygnował z członkostwa partii), jak znęca się nad żoną. Kobieta, choć z mężem-katem mieszkała w Bydgoszczy, wniosła sprawę na policję w Warszawie, dokąd uciekła przed nim zabierając ze sobą dzieci. Prawie 40. minutowe nagranie jest naprawdę wstrząsające. Wynika z niego, że kobieta była maltretowana przez wiele lat. Para ma dzieci. Na nagraniu słychać bicie, poniżanie, wyzwiska i niesamowitą rozpacz kobiety. Mąż raz po raz wyznaje swojej żonie, że jej nienawidzi i co chwilę każe jej się wynosić z domu. Żona wyzywana jest od: „pedałów”, „gównojadów”, „cweli”, „chujów jebanych” i „kurew”. Z nagrania wynika, że afera wybuchła, bo małżeństwo poszło na bal charytatywny, a żona zapomniała z balu zabrać kwiatek, który od niego dostała. Zresztą nie okazała takiej radości jakiej mąż oczekiwał, gdy zaproponował jej pójście bal. „Przepraszam, że nie tańczyłam, jak chciałeś”. Oraz „Jestem głupia, niewdzięczna.” – to wypowiadane przez kobietę słowa, które wstrząsnęły mną najbardziej. Patriarchalny świat polityka wymagającego od żony absolutnego posłuszeństwa jest dla kobiety piekłem. Polityk nie rozumie, że można, a nawet i trzeba żyć inaczej. Nie rozumie, że kobieta nie jest własnością męża. Takich sytuacji jest wiele. Od kiedy kobiety poszły do pracy, zaczęły stanowić o sobie, dla słabszych psychicznie męskich jednostek są solą w oku. To te jednostki znęcają się nad nimi. Paradoksalnie robią to przy milczącej aprobacie społeczeństwa, które uważa, że społeczny podział ról, w którym miejsce żony jest w kuchni i przy dzieciach a męża przed telewizorem lub z kumplami na meczu jest tym właściwym. Wielu uważa bowiem, że żona pracująca wracając do domu musi w nim pracować zgodnie z modelem obowiązującym w XIX wieku. A wracający z pracy mąż nie musi jej w niczym pomagać również zgodnie z modelem obowiązującym w XIX wieku.
W mojej sprawie społeczeństwo też w większości milczało, ale nie chcę tego roztrząsać, bo przecież Eksio nie żyje. Paradoksalnie dwa lata przed śmiercią wyznał ze łzami w oczach, że gdyby niektórzy głośno go potępili, gdyby spotkał się np. z ostracyzmem może coś by ze sobą zrobił. Przyznał też, że nikt mu nie pomógł i chyba nie ma przyjaciół, a jedynym człowiekiem, który był dla niego dobrym jestem… ja. Było to wstrząsające! Niestety wyznanie przyszło za późno. Eksia nie udało się uratować i zmarł. Do dziś mi go żal. Bo paradoksalnie w przemocy domowej w większości przypadków pomóc trzeba obu stronom – zarówno ofierze jak i katu, choć dla każdej z tych osób ratunkiem jest co innego. Dla ofiary jest to izolacja od kata, a dla kata terapia, często w izolacji.
Czy bydgoski polityk podda się jakiejś terapii? Najpierw musi zrozumieć, że jest chory. W tym musi mu jednak pomóc otoczenie. Czy otoczenie to robi? Nie wiem, jak zachowuje się jego rodzina ani nawet czy ją ma, ale jeśli ma matkę, siostrę, brata etc., to powinni oni zrobić wszystko, by zaczął się leczyć, bo zachowanie, które można poznać słuchając strasznego nagrania, jest skandaliczne! Zbigniew Hołdys nazwał je gestapowskim. Ja bym określiła je mianem „ubeckich tortur”, bo przypomniały mi to, co czytałam we wspomnieniach ludzi, którzy przeżyli ubeckie więzienia. Obawiam się jednak, że społeczeństwo przyzwala na takie zachowania. Czemu tak myślę?
Otóż w sobotę wielkanocną tradycyjnie poszliśmy ze święconką i suką Frytką do żoliborskiego kościoła pw. Stanisława Kostki. Była nas dwójka, czyli ja i Panicz Syn, gdyż Ulubiony poprzedniego dnia miał zdjęcia we Wrocławiu do pewnego serialu i skończył pracę późno. Wyjechał z Wrocławia polskim busem w sobotni poranek z nadzieją, że zdąży na święconkę, ale… bus zepsuł się i bardzo niepocieszony Ulubiony utkwił na dwie godziny w Łodzi. Nie zdążył nie tylko na święconkę, ale i na uroczystą konsumpcję święconych jaj, co od wielu lat wraz z gromadą przyjaciół robimy w pubie na Kępie Potockiej. Mieliśmy zbierać się do domu, gdy zadzwonił, że wreszcie dojeżdża na dworzec PKS Młociny. Pożegnaliśmy się z przyjaciółmi i znajomymi i wraz z Paniczem Synem ruszyliśmy do auta. Niestety 20 metrów od pubu nasza suczka Frytka zaplątała mi się pod nogi i na oczach Panicza Syna runęłam jak długa na ziemię. Zrobiłam to tak nieszczęśliwie, że uderzyłam twarzą w asfalt wbijając sobie w policzek okulary. Konkretnie to cztery śrubki mocujące uszko do szkła zrobiły mi cztery dziurki w skórze na wysokości oka i kości policzkowej. Krew chlusnęła. Panicz Syn strasznie się zdenerwował. Suka była zdezorientowana. Pobiegłam przemyć twarz wodą do pubu, z którego dopiero co wyszliśmy. Znajomi wytrzeszczyli oczy na mój widok, a ja ujrzawszy się w lustrze trochę się przeraziłam, choć wszyscy pocieszali, że nie jest źle. W każdym razie po Ulubionego pojechałam puchnąc i w okularach przeciwsłonecznych, które na szczęcie mam w samochodzie. Tego dnia wszyscy, którym opowiadałam o tym, że się wywróciłam dowcipkowali, że to pewnie mnie „mąż pobił, bo zupa była za słona”. Wydaje mi się, że o ile mnie wolno tak żartować z siebie, o tyle znajomym, którzy znają mój życiorys chyba nie bardzo wypada, choć rozumiem, że znając moje poczucie humoru puszczają im hamulce. Pewnie dlatego dowcipu o przesolonej zupie wysłuchiwałam do końca sobotniego wieczora.
W niedzielny poranek oko lekko podeszło mi fioletem. Przypudrowałam je, by nie straszyć i pojechaliśmy na śniadanie do przyjaciół, którzy na szczęście wiedzieli co mi się stało, bo widzieliśmy się na święconce, a ich synowie byli świadkami jak dwie minuty po wyjściu z pubu wróciłam do niego obmyć twarz. W ciągu dnia puder powoli z twarzy opadał, a siniak powoli zmieniał kolor na bardzo mocno fioletowy, więc kiedy wracaliśmy po obiedzie do domu z daleka widać było, że mam podbite oko. Ponieważ to lewa strona twarzy, więc wygląda tak, jakby ktoś praworęczny przyłożył mi pięścią rozgniatając na twarzy moje własne okulary. Przeglądając się w samochodowym lusterku stwierdziłam, że przez najbliższe dwa dni lepiej nie wychodzić z domu. Inaczej wszyscy będą się na mnie gapić, a ja będę musiała bez przerwy opowiadać co mi się stało. Ujechaliśmy kilka kilometrów i na Wisłostradzie zatrzymał mnie patrol policji. Myślałam, że każą tylko dmuchnąć w balonik, ale oni zwrócili uwagę, że nie mam jednego światła mijania. Westchnęłam. W swoim blisko 30-letnim życiu kierowcy, ilekroć nie miałam światła mijania i zatrzymywała mnie policja, tylekroć kosztowało mnie to mandat. Jednak tym razem… policjanci przyjrzawszy się uważnie naszej trójce, a zwłaszcza Ulubionemu, (który dla potrzeb serialu, w którym jak zwykle grał bandytę ogolił się na zero), tylko mnie pouczyli. Zdziwiłam się, ale pomyślałam, że może to z okazji Wielkanocy ta wielkoduszność. Dopiero po chwili analizując wyraz twarzy policjanta i jego smutne spojrzenie etc., doszłam do wniosku, że to miało chyba związek z moim podbitym okiem. Chyba policjant pomyślał, że mąż mnie pobił (tyle jest awantur przed świętami, a tu image bandyty) i nie chcąc, bym dostała od męża drugi raz za mandat i brak światła postanowił ocalić mnie przed kolejnymi ciosami nie wypisując mandatu. Podzieliłam się refleksją z Ulubionym. Zastanowił się i… przyznał mi rację. A ja stwierdziłam, że z jednej strony to zachowanie policjanta było miłe, ale z drugiej… czyż nie powinien był zaprosić mnie do radiowozu i spytać czy nic mi nie jest? Czy nie powinien zaoferować pomocy, jeśli uznał, że jestem ofiarą przemocy? Choć właściwie co drogówce do innych przewinień niż drogowe. Ale z drugiej strony… wszyscy napotkani po drodze ludzie do mojego podbitego oka podeszli z lekkim uśmieszkiem, często spojrzeniami sugerując, że na pewno mąż mi je podbił. Zupełnie jakby małżeńskie mordobicia były czymś bardzo śmiesznym.
Znam setki dowcipów o przemocy domowej. Niektóre mimo moich osobistych przeżyć naprawdę mnie śmieszą. Jednak ja mam świadomość, że dowcip jest zawsze pewną abstrakcją, a życie jest życiem. I byłoby dobrze, gdybyśmy opowiadając sobie dowcipy i żartując z ciemnych stron życia reagowali na przemoc. Na razie mam bowiem wrażenie, że jest ona tabu i w świadomości społecznej istnieje tylko w dowcipie.
Moje życie z Eksiem nie było jednak dowcipem. Nie jest nim też życie żony bydgoskiego polityka, choć nie brak w sieci głosów, że podanie przez nią do wiadomości publicznej informacji o przemocy to strategia w ramach toczącego się postępowania rozwodowego. Tak może twierdzić tylko ktoś, kto nie słyszał nagrania. Panicz Syn i Ulubiony usłyszeli tylko jego fragmenty i mieli dosyć słuchania. O ile jednak nagranie można wyłączyć o tyle guzika wyłączającego przemoc na razie nikt nie wymyślił. A szkoda.
https://youtu.be/mVegeZVPf-4?t=3m10s
